ความเร็ว กับ อุบัติเหตุ...

เพิ่มความเร็ว เพิ่มระยะหยุด....

การหยุดรถจะใช้ระยะทางมากหรือน้อย ขึ้นอยู่กับว่า รถวิ่งมาด้วยความเร็วเท่าใดและผู้ขับขี่สามารถตอบสนองต่อเหตุการณ์ (the reaction time) ได้ไวเพียงใด !!!

“เมื่อคุณขับเร็วขึ้นสองเท่า คุณต้องการระยะทางในการหยุดรถเพิ่มขึ้นมากกว่าสองเท่า”

ระยะเวลาเฉลี่ยในการตอบสนองต่อเหตุการณ์ (ตั้งแต่รับรู้เหตุการณ์จนกระทั่งยกขาแตะที่เบรก)  มีค่าประมาณ สอง วินาที

เช่น : เมื่อขับขี่มาด้วยความเร็ว 60 กิโลเมตรต่อชั่วโมง และมีความจำเป็นต้องเบรกกะทันหัน

ก่อนที่คนขับจะทันได้แตะเบรก จะยังคงวิ่งต่อไปอีก 34 เมตร(ในช่วงเวลาที่คนขับคิดตอบสนองต่อเหตุการณ์) และใช้ระยะทางอีก 21 เมตรในการห้ามล้อ ก่อนที่รถจะหยุด รวมระยะทางที่ใช้ในการหยุดรถทั้งสิ้น 55 เมตร หรือถ้าขับขี่มาด้วยความเร็ว 100 กิโลเมตรต่อชั่วโมง ต้องใช้ระยะทางทั้งหมดอย่างน้อย 116 เมตรก่อนที่รถจะหยุดนิ่ง

หมายเหตุ: รถจักรยานยนต์และรถบรรทุกต้องการระยะหยุดมากกว่ารถยนต์นั่งส่วนบุคคล

เร็วกว่ากันเพียง 10 ก.ม./ช.ม.

จากภาพสถานการณ์ตัวอย่าง

ขณะที่รถสีเขียวและรถสีเหลืองอยู่ห่างทางแยกในระยะ 60 เมตร

โดยที่รถสีเหลืองวิ่งเร็วกว่ารถสีเขียวเพียง 10 กิโลเมตรต่อชั่วโมง 

ทันใดนั้น มีรถบรรทุกสีฟ้าผ่านทางแยกกะทันหัน

•        รถสีเขียวไม่ชน หยุดได้ทันพอดี
•        รถสีเหลือง จะชนรถบรรทุกด้วยความเร็ว 30 กิโลเมตรต่อชั่วโมง

“ชนที่ 30 กิโลเมตรต่อชั่วโมงรุนแรงแค่ไหน”

ร่างกายเราทนได้เพียง

การตายและการบาดเจ็บรุนแรงจากอุบัติเหตุ เกิดเนื่องจากการที่ร่างกายรับแรงจากการปะทะเกินกว่าขีดจำกัดที่ร่างกายมนุษย์จะรับได้

ขีดจำกัดดังกล่าว[1] เช่น

ร่างกายมนุษย์ไม่สามารถทนต่อการบาดเจ็บ หากถูกชนด้วยความเร็วที่มากกว่า 30 กม./ชม.

การนั่งรัดเข็มขัดนิรภัยภายในรถสมัยใหม่ที่มีระบบความปลอดภัยเพียงพอ มักจะสามารถปกป้องชีวิตคนขับและผู้โดยสารได้ในกรณีที่

1. ขับรถยนต์ชนเสาหรือต้นไม้ที่ความเร็วต่ำกว่า 40 กม./ชม.

2. ถูกรถขนาดเดียวกันชนด้านข้างที่ความเร็วต่ำกว่า 50 กม./ชม.

3. ชนประสานงากับรถขนาดเดียวกันที่ความเร็วต่ำกว่า 70 กม./ชม.

"เลือกความเร็วที่ใช้ = เลือกความเร็วที่ชน"

เพิ่มความเร็ว...เพิ่มแรงปะทะขณะชน…

              

    เมื่อเกิดการชน ผู้ใช้ถนนกลุ่มเสี่ยง เช่น คนเดินเท้า คนขี่จักรยาน และจักรยานยนต์ เป็นกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูงมากต่อการบาดเจ็บล้มตาย โดยโอกาสรอดชีวิตจะยิ่งน้อยลงเรื่อยๆ เมื่อความเร็วขณะชนเพิ่มขึ้น

จากภาพ เห็นได้ว่า คนเดินเท้าที่ถูกชน

•        ที่ความเร็ว 30 กม./ชม.ส่วนมาก (9 ใน 10 คน) จะรอดชีวิต
•        ที่ความเร็ว 50 กม./ชม. น้อยคนนัก(1 ใน 10 คน) จะมีโอกาสรอดชีวิต
•        ที่ความเร็ว 60 กม./ชม.ขึ้นไป แทบจะไม่มีโอกาสรอบชีวิต

 "โอกาสที่คนเดินเท้าจะเสียชีวิตเมื่อถูกรถชนจะเพิ่มขึ้นเป็นอย่างมาก เมื่อความเร็วขณะชนเพิ่มขึ้น"


 ถนนในชุมชน โปรดลดความเร็ว...

“ถ้ามีเด็กวิ่งตัดหน้ารถ ในระยะ 13 เมตร”

ลองดูผลของอุบัติเหตุที่จะเกิดกับคนขับ 3 คน ใน 3 สถานการณ์ โดยที่กราฟแสดงระยะหยุดรถในรูปนี้ สมมติให้คนขับคิดและตัดสินใจภายใน 1 วินาที

คนขับคนที่ 1 ขับรถด้วยความเร็ว 30 กม./ชม.

รถคันนี้จะสามารถหยุดรถได้ทันพอดีก่อนที่จะชนเด็ก

คนขับคนที่  2 ขับรถมาด้วยความเร็ว 50 กม./ชม.

ลองมาดูภาพช้าในสถานการณ์นี้ ในช่วงเวลาที่คนขับใช้ในการสังเกตเห็นเด็กและตัดสินใจกระแทกเบรก  จะพบว่ารถจะเคลื่อนที่ไปข้างหน้าอีก 14 เมตร ด้วยความเร็ว 50 กม./ชม.

นั่นหมายความว่า รถคันนี้ไม่ทันได้เริ่มลดความเร็ว และเด็กจะถูกชนด้วยความเร็วที่ 50 กม./ชม. ซึ่งโอกาสรอดชีวิตมีน้อยมาก

คนขับคนที่ 3 ขับรถมาด้วยความเร็ว มากกว่า 60 กม./ชม.

รถคันนี้หยุดไม่ทันแน่ๆ และเด็กคนนี้คงไม่มีโอกาสรอดชีวิต

"ท่านมีทางเลือก และเลือกได้ ว่าจะเป็นคนขับรถคนไหน"

การเลือกใช้ความเร็วอย่างปลอดภัย...

หลักการคือ “ เลือกใช้ความเร็วที่จะสามารถหยุดได้ทัน ”

ในระยะที่มองเห็นได้ชัดเจน คุณควร

เว้นระยะห่างจากคันหน้าให้เพียงพอ  กฎความปลอดภัยคือ อย่าอยู่ใกล้คันหน้ากว่าระยะหยุดปลอดภัยของเรา[2] โดย

•       เว้นระยะเวลาห่างจากคันหน้า อย่างน้อย 2 วินาทีในสภาพปกติ อย่างน้อย 4 วินาทีบนถนนเปียก
•       หากขับรถขนาดใหญ่ในอุโมงค์ ควรเว้นระยะเวลาห่างจากคันหน้าอย่างน้อย 4 วินาที
•        หากจำเป็นต้องหยุดในอุโมงค์ จอดห่างจากคันหน้าอย่างน้อย 5 เมตร

ในเวลากลางคืน คุณควร !!!

สามารถหยุดรถได้ในระยะที่ไฟหน้ารถส่องถึง

เส้นสีดำ แสดงระยะที่ไฟหน้ารถส่องถึง ซึงคือระยะที่คนขับสามารถมองเห็นถนนด้านหน้าได้

เส้นสีแดง คือระยะหยุดรถที่สัมพันธ์กับความเร็วที่ขับขี่รถคันนี้วิ่งเร็วเกินไป ขับให้ช้าลง 

ในเวลาทัศนะวิสัยไม่ดี คุณควร

เว้นระยะห่างจากคันหน้าให้เพียงพอ  กฎความปลอดภัยคือ อย่าอยู่ใกล้คันหน้ากว่าความเร็วปลอดภัยของเรา เช่น 

•        หมอกลงหนัก มองเห็นข้างหน้าไม่เกิน 55 เมตร ถ้าจะให้สามารถหยุดรถได้ทันเมื่อมีเหตุฉุกเฉินข้างหน้า 

o   คุณควรขับช้ากว่า 60 กม./ชม. ถ้าคิดว่าสามารถรับรู้เหตุการณ์ข้างหน้าและตอบสนองได้ภายใน 2 วินาที

o   คุณควรขับช้ากว่า 80 กม./ชม. ถ้าคิดว่าสามารถเห็นเหตุการณ์และตอบสนองได้ภายใน 1 วินาที

หมายเหตุ : จำไว้ว่า รถขนาดใหญ่ และรถจักรยานยนต์ต้องการระยะหยุดมากกว่ารถยนต์ 

ลดความเร็ว ลดอุบัติเหตุ...
จากข้อเท็จจริงข้างต้นทั้งหมด สรุปได้ว่า ความเร็ว ส่งผลต่อ

•         โอกาสในการเกิดอุบัติเหตุ เนื่องจากที่ความเร็วสูงๆ คนขับจะควบคุมรถ หยุดรถ และหลบหลีกอุบัติเหตุได้ยากขึ้น
•        ความรุนแรงในการบาดเจ็บ เนื่องจากการชนที่ความเร็วสูงๆ แรงปะทะที่เกิดขึ้นจะยิ่งมากขึ้น

ดังนั้น หากลดความเร็วลง ผู้ขับขี่จะ

1.       มีเวลามากขึ้นในการรับรู้เหตุการณ์และหลีกเลี่ยงการชน

2.       ใช้ระยะทางในการเบรกรถน้อยลง

3.       ลดโอกาสที่จะเกิดการเสียการควบคุมรถ

4.       รับแรงกระแทกน้อยลง และบาดเจ็บน้อยลง หากเกิดการชน

" เลือกใช้ความเร็วให้เหมาะสม เพื่อความปลอดภัยบนถนนของทุกคน "

ผลการศึกษาวิจัยพบว่า

( การลดลงเพียงเล็กน้อยของความเร็วที่ใช้เดินทางจะส่งผลอย่างมาก...)

(...ต่อความเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุ )

ทั่วโลก มีการศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างความเร็วและการเกิดอุบัติเหตุโดยวิธีการต่างๆ เช่น

1. การศึกษาผลกระทบก่อนและหลัง การเปลี่ยนขีดจำกัดความเร็ว (Speed limit)

2. การศึกษาความสัมพันธ์ของอัตราการเกิดอุบัติเหตุกับความเร็ว บนถนนที่มีลักษณะเดียวกัน แต่มีการใช้ความเร็วแตกต่างกัน

3. การวิเคราะห์การเกิดอุบัติเหตุในเชิงลึกและการฟื้นฟูสภาพการเกิดอุบัติเหตุ(ทำให้สามารถคำนวณความเร็วของรถขณะที่ชนเพื่อเปรียบเทียบกับความเร็วของรถที่ใช้ถนนในบริเวณเดียวกัน)

ในปี 2004 คณะนักวิจัยชาวสวีเดน[3] ได้ทำการศึกษาผลของงานวิจัย 98 เรื่อง ที่ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างความเร็วและอัตราการบาดเจ็บล้มตายระหว่างปี ค.ศ.1966 -2004 โดยงานวิจัยเหล่านี้ศึกษาความเร็วในช่วง 25-120 กิโลเมตรต่อชั่วโมง ครอบคลุมพื้นที่ทั้งในเขตเมืองและเขตชนบทใน 20 ประเทศ ผลวิเคราะห์ผลงานวิจัย 98 เรื่องนี้พบว่า

“สำหรับการเปลี่ยนแปลงความเร็วเพียงเล็กน้อย เปอร์เซ็นต์การตายที่เปลี่ยนไป มีค่าประมาณ สี่เท่า ของเปอร์เซ็นต์ความเร็วที่เปลี่ยนไป” 

เช่น ความเร็วเพิ่มหรือลด 1 เปอร์เซ็นต์ อัตราการตายจะเพิ่ม 5 เปอร์เซ็นต์ หรือลด 4 เปอร์เซ็นต์ ตามลำดับ

      ความเร็วเพิ่มหรือลด 10 เปอร์เซ็นต์ อัตราการตายจะเพิ่ม 54 เปอร์เซ็นต์ หรือลด 38 เปอร์เซ็นต์ ตามลำดับ

หมายเหตุ : จากตัวเลขข้างต้น ถ้าเพียงเราลดความเร็วได้ 10 เปอร์เซ็นต์ เป้าหมายอัตราการตายลงครึ่งหนึ่ง ในบ้านเราอาจสามารถเป็นจริงได้

---

[1] Austroads (2010) Safe Intersection Approach Treatments and Safer Speeds through Intersections: Final Report, Phase 1.
[2] http://www.direct.gov.uk/en/TravelAndTransport/Highwaycode/DG_070304

[3] Elvic et al.2004 อ้างใน Austroad(2008) Guide to road safety part 3  Speed limits and Speed management.

เรียบเรียงจากงานวิจัย

โครงการ : การศึกษาและพัฒนาชุดความรู้ด้านวิศวกรรมจราจรเพื่อความปลอดภัยทางถนนในชุมชนชนบท ระยะที่ 1